Áhpeheapme ja eahpesihkar – veahkki dutnje dahkat válgga

Lea áibbas dábálaš dovdat olu iešguđetlágán dovdduid go fuomáša ahte lea áhpeheapme ja maŋŋel dan. Illu, eahpesihkarvuohta, eahpádus, doaivva ja fuolastuvvan leat muhtun dovddut mat sáhttet badjánit oktanis dahje iešguđet áiggis.

It soaitán plánen šaddat áhpeheapmin, iskkus ii lean vurdojuvvon, eallindilli rievddihii dahje dovddat eahpesihkarvuođa?


Du válga
Jus leat eahpádusas áhpehisvuođadili dáfus de lea dehálaš ahte válddát dakkár válgga mii lea dutnje orro riekta, sihke váimmus ja jierpmis. Beroškeahttá nuppiid oaiviliin, don dat leat áhpeheapme ja dus dat lea riekti dahkat válgga.

Ii leat álo álki diehtit maid dárbbaša. Soaitá leat dárbu meannudit diliinat dál dakkaviđe? Dahje dárbbašat go veahki čorget jurdagiid ja dovdduid ovdalgo dagat mearrádusa? Oallugiidda sis geat minguin váldet oktavuođa, lea dehálaš oažžut vástádusaid konkrehta gažaldagaide dahje dieđuid makkár molssaeavttut gávdnojit. Amatheas diehtit mii ahte dovddut váikkuhit jurdagiid, ja sáhttá leat váttis akto čorget daid. Dakkár dilis lea dehálaš oažžut dan veahki maid dárbbašat ja beassat ságastit muhtumiin vai sáhtát dahkat diehttevaš válgga mii dutnje dovdo riektan. 

Deháleamos go deaivvadat minguin lea ahte oaččut áiggi ja vejolašvuođa muitalit mii dutnje lea mávssolaš. Dat galgá lea oadjebas báiki gos don beasat rahpasit muitalit, earáid oaiváladdamiid haga.

Dárbbašat go don ságastit ovttainge?
Amatheas deaivvadat dearvvašvuođabargiiguin geain lea guhkes hárjáneapmi ságastallat jus lea eahpesihkar áhpehisvuođas. Mii leat bealátkeahtes dearvvašvuođabálvalus, mis lea jávohisgeasku ja mii veahkehit du dan dilis mas don leat ja dainna válggain maid leat dahkan. Don oaččut min lusa boahtit akto, guimmiin fárrolaga dahje suinna geainna don leat šaddan áhpeheapmin.

Visot min bálvalusat leat nuvttá. Mii fállat ságastallama dárogillii, sámegillii ja eŋgelasgillii, eará gielaide diŋgot dulkka. Ságastallan bistá sullii diimmu, ja mii sáhttit deaivvadit video dahje telefovnna bokte, dahje min kantuvrrain. Don mearridat ieš galle háve dárbbašat ságastallama, de soahpat dan ovttas.